شهر سن پترزبورگ روسیه علاوه بر دارا بودن شگفتی‌های طبیعی مانند شبهای سفید که در مقاله‌ای به طور کامل به این پدیده و تاریخ دقیق شبهای سفید روسیه اشاره کردیم، یکی از دیدنی ترین مکان‌های دنیا یعنی موزه ارمیتاژ یا هرمیتاژ را نیز در خود جای داده است که از جمله موزه‌های بسیار باشکوه و سلطنتی روسیه است که با وجود ۳ میلیون اثر تاریخی و هنری توانسته به یکی از جاذبه‌های پربازدید در جهان تبدیل شود. بازگشایی و شکل‌گیری این موزه مربوط به دوره تزار روس می‌شود، ممکن است در بازدید از این موزه علاوه بر آثار تاریخی و نقاشی‌های مختلف، چشمتان به آثار ایرانی نیز بخورد.
در این مطلب تصمیم گرفتیم اطلاعات بیشتری در مورد تاریخچه و معماری این موزه در اختیارتان بگذاریم تا علاوه بر اطلاع از این موارد، با آثار و شاهکارهای موجود در این موزه نیز آشنا شوید و در سفر به روسیه زیباترین شگفتی‌های شاهکار کهن را نیز ببینید پس تا انتها با ما همراه باشید.
موزه آرمیتاژ در کجا واقع شده است
کاخ موزه ارمیتاژ، یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین موزه‌های جهان، در میدان قصر شهر سن پترزبورگ واقع شده است. دسترسی آسان به این موزه از طریق مترو یا اتوبوس‌های شهری، بازدید از آن را برای گردشگران بسیار راحت کرده است. به همین دلیل، اغلب تورهای گردشگری روسیه، بازدید از این موزه را در برنامه خود قرار می‌دهند.
با مراجعه به وبسایت رسمی موزه ارمیتاژ می‌توانید تصاویری از بخش کوچکی از این گنجینه عظیم را مشاهده کنید. هرچند بازدید حضوری از موزه تجربه‌ای فراموش‌نشدنی است، اما به دلیل وسعت بسیار زیاد موزه و تعداد بالای آثار هنری (نزدیک به ۳ میلیون شی)، مشاهده همه آنها در یک بازدید ممکن نیست. به همین دلیل، موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ به صورت دوره‌ای نمایشگاه‌های خود را تغییر می‌دهد تا فرصت دیدن آثار بیشتری برای بازدیدکنندگان فراهم شود.
تاریخچه و موزه ارمیتاژ
کلمه «هرمیتاژ» به معنای «خانه گوشه‌نشینی» است و به همین دلیل، این موزه در ابتدا مکانی خصوصی و دور از چشم عموم بود. امروزه این نام به اشکال مختلفی همچون ارمیتاژ و آرمیتاژ نیز نوشته می‌شود. بنیان‌گذاری موزه هرمیتاژ به کاترین کبیر بازمی‌گردد. او با خرید حدود ۲۰۰ نقاشی ارزشمند، هسته اولیه این مجموعه هنری را شکل داد. در میان این آثار، نقاشی‌های مشهور هنرمندانی چون مونه و رامبراند نیز دیده می‌شد. کاترین کبیر به عنوان مالک خصوصی این مجموعه، تنها فردی بود که حق لذت بردن از این گنجینه هنری را داشت.
یکی از چالش‌های جالب توجه در موزه هرمیتاژ، مشکل موش‌ها بود. این جوندگان کوچک تهدیدی جدی برای تابلوهای نقاشی ارزشمند محسوب می‌شدند. برای مقابله با این مشکل، کاترین کبیر تصمیم عجیبی گرفت: او دستور داد تا ۷۰ گربه شناسنامه‌دار به موزه آورده شود تا با شکار موش‌ها، از آسیب دیدن آثار هنری جلوگیری کنند.
“در ابتدا، موزه هرمیتاژ تنها یک بخش کوچک در گوشه کاخ زمستانی بود. اما با گذشت زمان و تلاش‌های کاترین دوم، این مجموعه به تدریج گسترش یافت و به یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین موزه‌های جهان تبدیل شد. تا سال ۱۸۰۰ میلادی، این موزه همچنان برای عموم بسته بود و تنها افراد خاصی اجازه ورود به آن را داشتند.”
در دوره تزار اول، با وقوع رویدادهای مهمی مانند غارت موزه برلین توسط ارتش سرخ و کشف گنجینه‌های باستانی همچون پازیریک و تروا، جذابیت موزه هرمیتاژ دوچندان شد. در پی این رویدادها، تزار تصمیم گرفت تا درهای موزه را به روی عموم بگشاید تا همه بتوانند از این گنجینه ارزشمند هنری و تاریخی دیدن کنند.
معماری موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ روسیه
اگر به تصاویر موزه آرمیتاژ نگاه کنید، شکوه معماری سلطنتی آن بی‌درنگ توجه شما را جلب خواهد کرد. موزه آرمیتاژ، ریشه‌هایی عمیق در تاریخ دارد. ساخت آن به سال ۱۷۶۴ و دوران حکومت کاترین کبیر بازمی‌گردد. با گسترش مجموعه آثار هنری و تاریخی، نیاز به فضایی باشکوه‌تر احساس شد. به همین دلیل، تزارها کاخ‌های متعددی با معماری خاص به این مجموعه افزودند تا بتوانند به نحو شایسته از گنجینه هنری خود نگهداری کنند.
جالب است بدانید که موزه آرمیتاژ از هفت ساختمان با معماری‌های متنوع تشکیل شده است. هر یک از این ساختمان‌ها، میزبان مجموعه ارزشمندی از آثار هنری منحصر به فرد است که نظیر آنها در کمتر جایی یافت می‌شود.
آثار موجود در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ
شاید غیر واقعی به نظر برسد اما باید بدانید که نزدیک به ۳ میلیون اثر با ارزش در موزه آرمیتاژ قرار داده شده که هر یک از آنها شاهکاری خارق‌العاده به نظر می‌رسند. کارکنان موزه هرمیتاژ سعی می‌کنند هر چند مدت یکبار تمام اشیا و آثار موجود در این کاخ را جابجا کنند و نمونه‌های دیگر را به نمایش بگذارند، زیرا زمانی که شما به بازدید از این موزه می‌پردازید در هر چهار ساعت بازدید، تنها یک درصد از این آثار را خواهید دید.
این موزه آنقدر بزرگ و وسیع است که تنها در هر بار بازدید و جابجایی ۱۵ درصد از شاهکارهای تاریخی و گران قیمت به نمایش گذاشته می‌شوند. شاهکارها و آثارهای موجود در موزه آرمیتاژ به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- طراحی
- چاپ
- نقاشی
- مینیاتور
هر یک از اشیا گران قیمت و تاریخی در این موزه حاصل هنرمندان اروپایی، آسیایی، آفریقایی، خاورمیانه، یونانی و ایران باستان در سده‌های مختلف است. از جمله اشیائ باز مانده از یونان باستان در موزه آرمیتاژ فرش ایرانی نفیس، مجسمه‌های سنگی، سکه‌های یونانی کاسه‌ها و مجسمه‌های برنزی اشاره کرد.
نقاشی‌های موزه ارمیتاژ
همانطور که گفته شد، موزه و کاخ هرمیتاژ میزبان مجموعه‌ای غنی از نقاشی‌های بی‌نظیر هنرمندان نامدار جهان است.
از جمله این هنرمندان می‌توان به کلود مونه، پل سزان، ونسان ون گوگ، پل گوگن، پابلو پیکاسو، میکل‌آنژ، لئوناردو داوینچی، پیتر پل روبنس، آنتونی فان دیک، رامبراند و آگوست رودن اشاره کرد. آثار ارزشمند این هنرمندان در موزه هرمیتاژ گردآوری شده و فرصتی استثنایی را برای علاقه‌مندان به هنر فراهم آورده است.
از جمله مشهورترین نقاشی‌های موجود در این موزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نقاشی «مدونای کانستبیل» اثر رافائل
- مجسمه «پسر خمیده» میکل آنژ
- تابلوی «مدونا لیتا» از لئوناردو داوینچی
- تابلوی «بازگشت پسر ولگرد» از رامبراند
- اثر روبنس با نام «نزول از صلیب»
اگر شانس با شما یار باشد و کارکنان این موزه چنین نقاشی‌های معروفی را در روز بازدید شما در بخش نقاشی‌ها قرار داده باشند قطعاً شما هم از تماشای آنها لذت خواهید برد. در موزه باشکوه آرمیتاژ، بیش از ۴۵ شیء تاریخی ارزشمند از ایران نگهداری می‌شود. این مجموعه متنوع شامل سنگ‌های عقیق، سنگ نگاره‌ها، نقاشی‌های مینیاتوری و انواع سلاح‌های سرد مانند خنجر، تبرزین و شمشیر است.
اما بی‌تردید، مهم‌ترین و ارزشمندترین آثار ایرانی در موزه ارمیتاژ، فرش پازیریک است. این فرش بی‌نظیر که قدمت آن به قرن پنجم پیش از میلاد می‌رسد، در تپه‌های سکایی کوه‌های آلتای کشف شده و نمادی از تسلط ایرانیان باستان بر هنر ظریف بافت فرش است. تماشای این فرش نفیس، هر ایرانی را به وجد می‌آورد و به عمق تاریخ و هویت غنی خود پی می‌برد.
ساعت طاووس موزه آرمیتاژ
یکی از بی‌نظیرترین و زیباترین شاهکارهای کاخ آرمیتاژ، ساعت طاووس است. این اثر هنری توسط جیمز کاکس، زرگر ماهر بریتانیایی، ساخته شده و به دستور کاترین دوم به روسیه آورده شد. در طول انتقال این ساعت نفیس از بریتانیا به روسیه، مکانیسم ظریف آن دچار آسیب شد که هنرمندان ماهر روسی توانستند با دقت و ظرافت، این شاهکار را مرمت کرده و به کارکرد اولیه خود بازگردانند.
جذابیت اصلی ساعت طاووس در مکانیسم پیچیده و ظریف آن نهفته است. زمانی که پرهای طاووس به آرامی باز می‌شوند، چشم‌های جغدی که بر روی ساعت تعبیه شده نیز گشوده شده و صدای خروسی شنیده می‌شود. این نمایش هماهنگ و دقیق، گواهی بر مهارت بی‌نظیر سازنده آن است.
نکته جالب توجه این است که به دلیل ظرافت و پیچیدگی مکانیسم ساعت، پرهای طاووس تنها یک بار در هفته، آن هم در روزهای چهارشنبه، باز می‌شوند. بنابراین، اگر قصد بازدید از موزه آرمیتاژ را دارید، سعی کنید برنامه‌ریزی خود را طوری تنظیم کنید که در روز چهارشنبه به این موزه باشکوه سفر کنید تا شاهد این نمایش خیره‌کننده باشید.
نحوه دسترسی موزه آرمیتاژ
اگر در یکی از هتل‌های سن پترزبورگ اقامت دارید و قصد بازدید از موزه ارمیتاژ را دارید، می‌توانید با سوار شدن به اتوبوس‌های خطوط ۷، ۱۰، ۲۴ و ۱۹۱ یا ترامواهای خطوط ۱۱، ۱۰، ۷ و ۱ خود را به مقصد برسانید. توصیه می‌شود پیش از سفر برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید تا بتوانید با استفاده از حمل‌ونقل عمومی و در زمان مناسب به موزه رسیده و حدود ۴ ساعت را به بازدید از این گنجینه هنری اختصاص دهید.
بناهای دیدنی موزه آرمیتاژ
موزه هرمیتاژ معماری خاص و منحصر به فردی داشته که افزایش تعداد آثار و شاهکارهای موجود در آن سبب شده تزار به فکر گسترش آن بیفتد و ساختمان آن را وسیع‌تر بسازد. این موضوع باعث شد که موزه آرمیتاژ از ۷ ساختمان مختلف تشکیل شود. این هفت ساختمان مختلف موزه آرمیتاژ همراه با اشیا و شاهکارهای دیدنی و باشکوهش شامل موارد زیر می‌شود:
- آرمیتاژ کوچک با سالن جشن پاویلیون و ساعت معروف طاووس
- ساختمان بزرگ (قدیمی) ارمیتاژ با مجموعه‌ای از هنر رنسانس ایتالیا
- کاخ زمستانی پتر کبیر با پله‌های به سبک باروک و اقامتگاه اصلی امپراتورهای روسیه
- ساختمان تئاتر آرمیتاژ
- ساختمان آرمیتاژ جدید با بیشترین گنجینه نقاشی از هنرمندان اروپایی برجسته
- ساختمان کاخ منشیکوف سن پترزبورگ
- ساختمان کارکنان عمومی
بررسی اجمالی مطالب مطرح شده
سفر به روسیه و بازدید از قسمت‌های دیدنی آن هیجان انگیز است اما اگر یک بار پایتان را به موزه تاریخی آرمیتاژ سن پترزبورگ بگذارید بدون شک وجودتان به وجد می‌آید. زیرا در این موزه می‌توانید زیباترین شاهکارها و آثار تاریخی را که از سراسر جهان همچون اروپا، آسیا، آفریقا، ایران، یونان و مصر باستان گردآوری شده‌اند از نزدیک ببینید و محو تماشای آنها شوید.
در این مطلب به معماری و تاریخچه کامل موزه و کاخ ارمیتاژ پرداخته شد علاوه بر آن به برجسته‌ترین آثار همچون نقاشی‌ها، فرش ایرانی پازیریک، ساعت طاووس نیز اشاره کردیم. پس زمان را از دست ندهید و شما هم برای تماشای همه این زیبایی‌ها از نزدیک، اقدام کنید.
