بسیاری از افراد به سفر کردن علاقهمند هستند و تجربیات یا خاطرات سفر خود را با دیگران به اشتراک میگذارند. هر فردی میتواند به نقاط بکر دنیا سفر کنید و اطلاعات مفیدی از سفر خود را در اختیار دیگران قرار دهد. سفرنامه نوشتن بهترین راه حل برای انتقال این اطلاعات به سایر افراد است. زیرا حس و حال و خاطرات تلخ و شیرین شما را برای سایر مردم به تصویر میکشاند.
سفرنامه نویسی در ظاهر کار بسیار سادهای به نظر میرسد. شاید فکر کنید نوشتن سفرنامه صرفاً شامل مکتوب کردن خاطرات و گزارش کردن لحظه به لحظه سفر است.
در حالی که لازمه نوشتن سفرنامه، تسلط و نکات مختلف و رعایت برخی مراحل است. در ادامه قصد داریم به طور کامل درباره اینکه چگونه سفرنامه بنویسیم توضیح دهیم.بنابراین پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مراحل سفرنامه نویسی
یکی از مهمترین سوالاتی که برای بسیاری از گردشگران و مسافران ایجاد میشود، این است که چگونه سفرنامه بنویسیم؛ نوشتن سفرنامه شامل مراحل گوناگونی است. البته توصیه میکنیم برای مکتوب کردن سفرنامه صرفاً به این مراحل اکتفا نکنید.
فرض کنید شما به کانادا سفر کردید و حالا قصد دارید مثلا بهترین رستوران ایرانی ونکوور را به دیگران بشناسانید، باید چه بنویسید، از کجا شروع کنید؟ چگونه تمام کنید؟
شما میتوانید کمی خلاقیت به خرج دهید و مراحل جدیدی را در بین مراحل ذکر شده بگنجانید. رعایت این اصول و مراحل به شما کمک میکند تا یک سفرنامه بینقص و کامل داشته باشید. در ادامه مراحل نوشتن سفرنامه را برای شما بیان میکنیم:
1- ابتدا ببینید به کجا می روید!
شاید مهمترین و اصلیترین مرحله نوشتن سفرنامه، پرس و جو درباره مقصد است. در واقع تحقیق درباره ویژگیهای محل مقصد، یکی از مهمترین اقداماتی است که باید قبل از سفر انجام دهید. پیشنهاد میکنیم یک دفترچه یادداشت تهیه کنید و اطلاعات مربوط به مقصد را در این دفترچه بنویسید. سوال مهمی که در این میان ایجاد میشود، این است که چگونه میتوان اطلاعات مفیدی درباره مقصد به دست آورد؟
میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد. یکی از بهترین روشها، برقراری ارتباط با بومیان آن منطقه یا مسافران دیگر است. روش دیگر این است که کتابهای سفرنامه مرتبط با آن محل مقصد را مطالعه کنید. روشهای دیگر شامل مطالعه سایتها و مقالههای مفید و جستجو در گوگل هستند.
2- شرح حوادث و جریانات
دومین مرحله برای نوشتن سفرنامه شرح حوادث و جریانات است. این مرحله اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا تفاوت بین یک سفرنامه و کتاب معمولی را به شما نشان میدهد. توجه داشته باشید که نوشتن جملات در سفرنامه با کتاب رمان تفاوت دارد. زیرا یکی از مهمترین عناصر در سفرنامه، تصویرسازی است.
یعنی نویسنده باید جملات را به گونهای انتخاب کند که بهترین تصویر از محل مقصد در ذهن خواننده ایجاد شود. شما میتوانید همه چیز را شبیه به یک داستان روایت کنید. تمامی دیدهها شنیدهها و اطلاعات ذهنی خود را همراه با حس و حال آن لحظه مکتوب کنید. البته این مسئله نیز با محدودیتهایی همراه است.
یعنی نباید سفرنامه را با دفترچه خاطرات اشتباه بگیرید. از نظر برخی از سفرنامه نویسهای مشهور دنیا، رخ دادن حوادث و اتفاقات مهم باعث بهبود کیفیت سفرنامه میشود. بنابراین شرح یک حادثه، بحث، اتفاق عجیب و مواردی مانند این، روی ذهن مخاطب تاثیر میگذارد. البته منظور این نیست که رخداد یک اتفاق اجباری است. اما در هر صورت، باید از برخی عناصر برای افزایش هیجان و جذابیت داستان سفرنامه استفاده کنید.
نکته مهم : یکی از مهمترین نکات هنگام نوشتن سفرنامه، بازگو کردن احساسات درونی، افکار درست، افکار اشتباه و مواردی مانند این است. پیشنهاد میکنیم برای بازگو کردن این افکار و احساسات از مکالمه استفاده کنید. ترجیحاً از عبارتهای فانتزی یا کلمات پیچیده استفاده نکنید.
3- شرح جاذبه های مقصد
سفرنامه صرفه به معنی شرح رخداد و حوادث نیست. یکی از مهمترین مراحل نوشتن سفرنامه، شرح جاذبههای مقصد است. زیرا خواننده قصد دارد اطلاعات بیشتری درباره محل مقصد و ویژگیهای آن به دست آورد. هر چقدر از مکانهای بیشتری بازدید کنید، سفرنامه کاملتری خواهید داشت.
به عنوان مثال، میتوانید درباره مکانهای مذهبی، مکانهای تفریحی، آب و هوا، مراکز خرید و مواردی مانند این بنویسید. ویژگیها و جذابیتهای هر یک از این مکانها را به طور کامل توضیح دهید. به گونهای که احساسات مخاطب را درگیر کند.
یکی از بهترین روشها برای کامل کردن سفرنامه، استفاده از عکس یا عکاسی کردن از مکانهای مختلف است. به این ترتیب، خواننده متوجه خواهد شد که شما دقیقاً درباره چه تصویری صحبت میکنید و چه چیزی در ذهن دارید.
4- پاسخ دادن به سوالات خواننده
شاید در سفرنامه خود بنویسید من به مشهد رسیدم! اما این عبارت سوالات گوناگونی را در ذهن خواننده ایجاد میکند. شما چگونه به مشهد رسیدید؟ چند ساعت طول کشید تا به این مقصد برسید؟ هزینه سفر چقدر بود؟ [به عنوان مثال خیلی از ایرانیها به ترکیه سفر کردهاند و میتوانند درباره اینکه هزینه زندگی در ترکیه چقدر است نکات خوبی مطرح کنند اما به دلیل اینکه نمیدانند چگونه موضوعات را دسته بندی کنند معمولا کسی چیزی نمیگوید.] از چه روشی برای رسیدن به مقصد استفاده کردید؟ ذکر این جزئیات به تمامی ابهامات و سوالات خواننده پاسخ میدهد.
در غیر این صورت، ممکن است سفرنامه جذابیت چندانی برای مردم نداشته باشد. در واقع صحبت کردن درباره روش رسیدن به مقصد، روشهای جابجایی و انتقال در محل مقصد و مواردی مانند این، بهترین تکنیک برای انتقال اطلاعات مفید و کاربردی به خواننده است.
حتی اگر میتوانید، از چند راه مختلف برای رسیدن به مقصد استفاده کنید. سپس ویژگیها و مزایا و معایب هر یک از راهها را شرح دهید. این مسئله باعث جذاب شدن سفرنامه میشود.
5- معرفی اقامتگاه های مناسب
یکی از مهمترین وظایف شما هنگام نوشتن سفرنامه، معرفی اقامتگاهها و هتلهای مناسب است. میتوانید به چند هتل یا اقامتگاه سر بزنید و اطلاعاتی درباره هزینه هتل و نحوه سرویس دهی آنها به دست آورید. معرفی هتل و اقامتگاهها باعث انتقال حس امنیت و افزایش آگاهی خوانندگان میشود.
ترجیحاً بهترین هتل و اقامتگاه را نیز معرفی کنید و ویژگیهای آن را شرح دهید. چند پارامتر مهم نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین پارامترها، قیمت اتاق و دیگری موقعیت هتل است. علاوه بر این، باید درباره نحوه برخورد پرسنل هتل با مردم و مسائلی شبیه به این بنویسید.
6- کشف مکان های جدید
یکی از بهترین مراحل نوشتن سفرنامه که جذابیت آن را تا چند برابر افزایش میدهد، کشف مکانهای جدید و ناشناخته است. شما میتوانید به مکانهایی بروید که کمتر کسی به آن سر میزند و مسائل جدید را کشف کنید.
البته توجه داشته باشید که کشف مکانهای جدید و ناشناخته کار چندان سادهای نیست. تنها کافی است دیدگاه متفاوتی نسبت به سایر مسافران داشته باشید.
به عنوان مثال، ممکن است پشت یکی از کوهها دشتی بزرگ وجود داشته باشد و این دشت چندان مورد توجه مسافرت و گردشگران قرار نگیرد. شما میتوانید با بیان مزایا و جذابیتهای ظاهری این دشت، آن را به یک مکان جدید برای تفریح و گشت و گذار تبدیل کنید.
7- صحبت با افراد محلی و بیان فرهنگ مردم منطقه
اگر شما تنها شخصیت اصلی سفرنامه باشید، داستان سفرنامه برای مخاطب خسته کننده خواهد بود. بنابراین بهتر است شخصیتهای دیگری را نیز به سفرنامه اضافه کنید. هنگام معرفی شخصیتها به چند مسئله مورد توجه داشته باشید. اولین و مهمترین مسئله، بیان ویژگیهای ظاهری و ویژگیهای اخلاقی هر یک از شخصیتها است.
در وهله دوم باید بگویید که هر شخصیت مربوط به کدام منطقه از مقصد است. به عنوان مثال میتوانید به روستاها بروید و با افراد محلی آن روستا صحبت کنید. سپس این گفتگوها را به صورت کامل و با ذکر جزئیات در سفرنامه بنویسید.
میتوانید درباره آداب و رسوم آن منطقه، نحوه درآمدزایی مردم منطقه و مسائلی مانند این صحبت کنید. علاوه بر این، تاریخ و فرهنگ آن روستا یا منطقه را بررسی کنید.
8- باید ها و نباید ها را بنویسید
قطعاً فرهنگ و آداب و رسوم مردم در نقاط مختلف دنیا با یکدیگر تفاوت دارد. هر منطقه یا شهری دارای برخی قوانین و اصول است. رعایت این قوانین و آداب اهمیت بسیار زیادی دارد.
بنابراین مهمترین وظیفه شما به عنوان نویسنده سفرنامه، این است که این قوانین و محدودیتها را به مخاطبین گوشزد کنید. به طور کامل ذکر کنید که مسافران باید به چه قوانین احترام بگذارند یا چه مسائلی باعث خشمگین شدن مردم بومی یک منطقه میشود.
علاوه بر این، تمامی نکات منفی و مثبت سفر خود را در انتهای سفرنامه ذکر کنید. از اغراق کردن خودداری کنید و صرفاً مسائل مهم را بازگو کنید.
اصول و ساختار کلی سفر نامه نویسی باید به چه صورت باشد
سفرنامه مانند هر اثر هنری دیگری دارای برخی اجزای اصلی است. بنابراین بهتر است ابتدا چهارچوب اصلی کار خود را مشخص کنید. سه بخش اصلی سفرنامه شامل مقدمه، بدنه متن و جمعبندی هستند.
نوشتن مقدمه اهمیت بسیار زیادی دارد و به جذب مخاطب کمک میکند. زمانی که مخاطب در ابتدای کار با سفرنامه درگیر شود، باقی مطالب را دنبال میکند تا به پایان اثر هنری شما برسد. برای نوشتن بخش جمعبندی یا پایان سفرنامه میتوانید از تکنیکهای مختلف مثل ارائه راه حل یا پیش بینی استفاده کنید.
نکات مهم نوشتن سفرنامه قبل و بعد از سفر
قطعاً شما مانند هر نویسنده دیگری تمایل دارید یک اثر هنری خاص و منحصر به فرد به جامعه تحویل دهید. بنابراین بهتر است از برخی نکات مهم نوشتن سفرنامه قبل از سفر، حین سفر یا بعد از سفر اطلاع داشته باشید.
این نکات به شما کمک میکنند تا کیفیت نوشته خود را افزایش دهید و اثر هنری بهتری را تولید کنید. برخی از بهترین نکات طی مراحل مختلف سفر شامل موارد زیر هستند:
1- پیش از سفر
بیایید به زمانی برگردیم که سفر هنوز شروع نشده است. انجام چند کار ساده قبل از شروع سفر، به بهبود نتیجه و کیفیت سفرنامه کمک میکند. سعی کنید ذهن خود را مرتب کنید و از نکات زیر برای نوشتن سفرنامه کمک بگیرید:
- به اندازه کافی درباره مقصد جستجو کنید و تمامی اطلاعات مرتبط با مقصد را روی کاغذ بنویسید.
- برترین و محبوبترین سفرنامههای مرتبط با مقصد را خریداری کرده و مطالعه کنید. به نحوه نگارش سفرنامه، ذکر جزئیات و مواردی مانند این توجه داشته باشید.
- ابزارهای لازم برای نوشتن سفرنامه را فراهم کنید. برخی از رایجترین ابزارها شامل دوربین عکاسی، دفترچه یادداشت و قلم مناسب هستند.
2- هنگام سفر
هنگام نوشتن سفرنامه باید به بعضی از نکات توجه داشته باشید. ثبت تمامی احساسات و لحظات هنگام سفر اهمیت بسیار زیادی دارد. برخی از مهمترین نکاتی که به آن نیاز دارید، شامل موارد زیر هستند:
- به جزئیات تمامی مکانها، افراد، خانهها و مواردی مانند این توجه داشته باشید و این جزئیات را روی کاغذ بنویسید.
- ترجیحاً از مکانهای مهم عکس بگیرید.
- حتماً با افراد بومی آن منطقه صحبت کنید و اطلاعات بیشتری به دست آورید.
- نسبت به محیط اطراف خود نگاه کنجکاوانه داشته باشید. یعنی همه چیز را موشکافی کنید.
- به فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن منطقه توجه کنید و اطلاعات لازم را روی کاغذ بنویسید.
3- بعد از به پایان رسیدن سفر
بعد از به پایان رسیدن سفر نیز باید از برخی نکات کمک بگیرید. حالا سفر تمام شده است و باید تمامی اطلاعات را جمعبندی کنید. البته جمعبندی این اطلاعات درست مانند جمع آوری آنها کار چندان سادهای نیست. نکات زیر به شما کمک میکنند تا اطلاعات مورد نیاز را به خوبی جمعبندی کنید:
- عکسها را مطابق با سلیقه خود ویرایش کنید.
- از نوشتن اطلاعات مورد علاقه مخاطبان مثل هزینه رفت و آمد، بهترین مکانهای تفریحی و مواردی مانند این غافل نشوید.
- ایدهها و پیشنهادهای خود را مطرح کنید.
جمع بندی درباره مراحل سفرنامه نویسی
سفرنامه یک اثر هنری بیبدیل است که تفاوت بسیار زیادی با کتاب داستان یا رمان دارد. این کتابها صرفاً زاده ذهن نویسنده هستند و واقعیت ندارند. اما تمامی بخشهای سفرنامه واقعی هستند.
یعنی نویسنده سفرنامه تمامی حوادث، رخدادها و احساسات را با گوشت و استخوان لمس کرده است. از نظر بسیاری از افراد، سفرنامه شبیه به یک پازل است. شما با طی کردن مسیر سفر، قطعات این پازل را تکمیل میکنید و نتیجه آن را در اختیار دیگران قرار میدهید. هنگام نوشتن سفرنامه، به خواستهها و نیازهای اصلی خوانندگان توجه داشته باشید.
حتماً درباره مزایا و معایب سفر صحبت کنید. علاوه بر این، قدرت تصویرسازی را دست کم نگیرید. بهترین آثار، سفرنامههایی هستند که ویژگیهای ظاهری یک مکان را با دقت و جزئیات بسیار بالا تفسیر میکنند. حال اگر شما بخواهید یک سفرنامه بنویسید، چه مرحله دیگری را به آن اضافه میکنید؟!